หลังจากพบปัญหาด้านสุขภาพของคนในชุมชน โดยเฉพาะที่หมู่ 6 บ้านหนองคูใหญ่ ต.ทุ่งกระเต็น จ.บุรีรัมย์ ทาง อบต.ทุ่งกระเต็น ซึ่งดูแลพื้นที่นี้ จึงได้ดำเนิน โครงการสานพลังชุมชนท้องถิ่นสร้างสังคมน่าอยู่ รณรงค์ให้ชุมชนเห็นความสำคัญของการลดการเจ็บป่วยจากโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (NCDs) ด้วยการส่งเสริมให้ประชาชนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคและออกกำลังกายร่วมกันเป็นประจำ
อย่าง ในหมู่บ้านมีสระน้ำหนองคูใหญ่ตั้งอยู่ มีถนนรอบสระสะดวกสบาย ก็สนับสนุนให้ชาวบ้านตั้งชมรมวิ่ง บรรดาสมาชิกก็ชวนกันออกมาวิ่งรอบสระ ก่อนจะเก็บผักปลอดสารพิษจากแปลงวิสาหกิจชุมชนไปทำอาหารกันในครัวเรือน จนเกิดบุคคลต้นแบบในชุมชนที่ไม่ต้องใช้ยาลดความดันหรือเบาหวาน และคนในหมู่บ้านจำนวน 100 คน ได้เข้าสู่กระบวนการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารอีกด้วย
ความสำเร็จนี้ เป็นผลมาจากโครงการสานพลังชุมชนท้องถิ่นสร้างสังคมน่าอยู่ โดยทางอบต.ทุ่งกระเต็น นอกจากจะให้การสนับสนุนแล้ว ยังเป็นแกนหลักสำคัญ ประสานการทำงานกับ 4 องค์กรหลัก คือ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) องค์กรภาคประชาชน หน่วยงานรัฐในพื้นที่ และกำนัน ผู้ใหญ่บ้านในท้องที่ ร่วมกันขับเคลื่อนชุมชนท้องถิ่นเข้มแข็ง พัฒนาศักยภาพของชุมชนจากการใช้ข้อมูลมาสร้างการเรียนรู้ กระตุ้นการพัฒนานวัตกรรมเพื่อขับเคลื่อนนโยบายสาธารณะ
จากการเปลี่ยนแปลงในชุมชนจนเห็นเป็นรูปธรรมความสำเร็จ นับเป็นผลลัพธ์อันน่าพึงพอใจ ทำให้ อบต.ทุ่งกระเต็น มั่นใจในศักยภาพของคณะทำงาน จึงชวนอีก 15 อปท.เครือข่าย มาร่วมกันขับเคลื่อนขบวนการร่วมสร้างชุมชนท้องถิ่นน่าอยู่ ใน 5 ประเด็นหลัก คือ
- การสร้างชุมชนที่มีอาหารที่ปลอดภัยเพื่อสุขภาพและสร้างเสริมรายได้ให้กับประชาชนในชุมชนด้วยการขยายพื้นที่ปลูกผักปลอดสาร สร้างอาหารปลอดภัยในระดับครัวเรือนทุก อปท. และเพิ่มจำนวนหมู่บ้านทำเกษตรอินทรีย์ และพัฒนาให้มีพื้นที่จำหน่ายสินค้าปลอดสารพิษ ในรูปแบบตลาดสีเขียว
- การสร้างการมีส่วนร่วมในการดูแลเด็กปฐมวัยเพื่อการเติบโตอย่างมีคุณภาพด้วยการใช้สนามเด็กเล่นสร้างปัญญาเป็นเครื่องมือในการส่งเสริมพัฒนาการเด็ก ส่งเสริมให้เกิดความพร้อมของครอบครัวในการดูแลและลดปัญหาความยากลำบากในการดูแลเด็กปฐมวัย
- ทุก อปท.จะเฝ้าระวังและพัฒนานวัตกรรมในการควบคุมจำนวนผู้ป่วยจากโรคเรื้อรังด้วยการส่งเสริมการดูแลสุขภาพโดยชุมชนด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและส่งเสริมการบริโภคอาหารที่ปลอดภัย ลดโรค
- ร่วมกันสร้างต้นแบบระดับบุคคล ครอบครัว และชุมชนในการลด ละ เลิกการบริโภคเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และการบริโภคยาสูบให้มีจำนวนลดลงร้อยละ 10 ของจำนวนผู้ดื่มและสูบ
- พัฒนาศักยภาพของผู้นำ 4 องค์กรหลักด้วยการเพิ่มขีดความสามารถในการพัฒนาและนำใช้ข้อมูลเพื่อการออกแบบและกำหนดแนวทางการพัฒนาชุมชนน่าอยู่ด้วยการมีนวัตกรรมหรือวิธีการที่เหมาะสมของแต่ละชุมชนสู่การเป็น “สุดยอดผู้นำ”ของแต่ละ อปท.ไม่น้อยกว่า 30 คน ต่อ อปท.
ซึ่งสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดย สำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน (สำนัก3) ได้เสนอแนะปรับปรุงเป้าหมายการทำงานของอบต.ทุ่งกระเต็น และ 15 อปท.เครือข่าย บางประเด็นให้สอดคล้องกับสถานการณ์และความต้องการของแต่ละชุมชน เพื่อให้เกิดผลอย่างเป็นรูปธรรมด้วย
สำหรับภารกิจ 5 ประเด็นดังกล่าวนั้น เดิมเป็นภารกิจประจำของแต่ละชุมชนที่ต้องดำเนินการอยู่แล้ว แต่ที่เน้นย้ำในกระบวนการทำงาน คือการสร้างการมีส่วนร่วมให้เกิดขึ้นในชุมชน โดยเฉพาะการผสานการทำงานของ 4 องค์กรหลักในพื้นที่และนำข้อมูลชุมชนมาใช้ จนเกิดเป็นแผนการพัฒนา แก้ปัญหาให้ชุมชน สมกับเป็น “ตำบลสายพันธุ์ใหม่” อย่างแท้จริง