นายเนตรนรินทร์ คำเรืองบุญ นายกองค์การบริหารส่วนตำบลซับจำปา อ.ท่าหลวง จ.ลพบุรี เป็นผู้นำท้องถิ่นที่เป็นต้นแบบเลิกเหล้าก่อนที่จะเริ่มชักชวนชาวบ้านในชุมชนให้เลิกเหล้าไปด้วย ได้เปิดเผยที่มาในกิจกรรมรณรงค์เลิกเหล้าของชุมชนว่า “คนในชุมชนซับจำปามีการดื่มสุรามาอย่างยาวนานเป็นการปลูกฝังมารุ่นต่อรุ่น ประกอบกับเป็นพื้นที่ราบเชิงเขา มีการคมนาคมด้วยรถบรรทุกหนักวิ่งเข้าออกมาก สภาพของถนนเป็นทางโค้งอันตราย มากถึง 13 จุด ซึ่งเป็นจุดเสี่ยงที่ก่อให้เกิดอุบัติเหตุ ซึ่งเกิดขึ้นได้บ่อยมากและสาเหตุสำคัญของการเกิดอุบัติเหตุ 80% มาจากการดื่มแอลกอฮอล์ เกิดการบาดเจ็บ พิการ เสียชีวิต สูญเสียทรัพย์สิน และเกิดรายจ่ายในครอบครัวมากขึ้น ดังนั้นในปี 2560 ทางชุมชนจึงริเริ่มโครงการลด ละ เลิกเหล้าในชุมชน โดยพัฒนาบุคคลต้นแบบมาเป็นผู้นำในการเลิกเหล้า
“เริ่มจากตัวผมก่อน เพราะถ้าเราไม่เริ่มที่ตัวเราทำให้ลูกบ้านเห็นก่อนก็ไม่มีใครเชื่อและทำตาม เมื่อก่อนเป็นผมคนดื่มสุราเป็นประจำเมื่อเข้าร่วมโครงการนี้ปัจจุบันก็สามารถเลิกเหล้าได้ นอกจากนี้ยังได้ชักชวนผู้นำ ได้แก่ รองนายก 2 คน เลขา 1 คน และสมาชิก อบต. 14 คน ผู้ใหญ่บ้าน 5 คน โดยมีคนตอบรับเข้าร่วมเป็นผู้นำต้นแบบขับเคลื่อนโครงการนี้ก่อนทั้งสิ้น 11 คน ซึ่งผมเชื่อว่าผู้นำต้องทำก่อนโครงการจึงจะสัมฤทธิ์ผลได้”
มีการจัดทำประชาคมหาแนวทางมาตรการลด ละ เลิกเหล้า โดยขอความร่วมมือไปยังเครือข่ายมาให้ความรู้และอบรมกับประชาชนในพื้นที่ ได้แก่ สถานีตำรวจมาให้ความรู้กับประชาชนในแง่ของกฎหมายการทำผิดเกี่ยวกับการดื่มสุรา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลมาให้ความเกี่ยวกับโทษของสุราที่มีผลต่อสุขภาพ ตัวอย่างผู้ป่วยจากสุรา เป็นต้น
นอกจากนี้ยังได้ขอความร่วมมือไปทางสถานศึกษาจัดกิจกรรม “ชวนคนรักเลิกเหล้า” โดยได้มีการสอบถามพูดคุยกับเด็กนักเรียนว่าบ้านไหนมีผู้ปกครองดื่มสุราบ้าง มีผลกระทบอย่างไรบ้าง มีการทะเลาะเบาะแว้งในครอบครัวเกิดขึ้นหรือไม่ และใช้ความไร้เดียงสาของเด็กๆ ให้เขียนจดหมายถึงผู้ปกครองที่ดื่มสุราโดยการชักชวนให้เลิกดื่ม พบว่าได้ผลดี เมื่อพ่อแม่อ่านจดหมายของลูกหลานก็จะตระหนักได้และหันมาลด ละ เลิกเหล้าได้ในที่สุด
ทั้งนี้มีการใช้นวัตกรรมในการเลิกเหล้าโดยใช้ชาสมุนไพรที่ทำมาจากต้นจำปีสิรินธร ที่มีอยู่แห่งเดียวในโลกที่ป่าพลุชุมชนในตำบลซับจำปา ค้นพบโดย ดร.ปิยะ เฉลิมกลิ่น นักวิชาการ 10 สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย ซึ่งมีคุณสมบัติช่วยลดความอยากแอลกอฮอล์ได้ เมื่อนำเอาจำปีสดมาเคี้ยวจะมีรสเฝื่อน ขมมาก ทำให้ไม่อยากดื่มสุราหรือสูบบุหรี่ได้
“ในช่วงเทศกาลที่กำลังมาถึงทางตำบลได้เตรียมดำเนินการเพื่อลดอุบัติเหตุจากการดื่มสุราดังนี้ มีการจัดทำป้ายจราจร ป้ายประชาสัมพันธ์ นำล้อยางทาสีมาวางบริเวณทางโค้ง จุดเสี่ยงเพื่อลดความรุนแรงจากการเกิดอุบัติเหตุ พ่นสีพื้นถนนเพื่อเตือนบริเวณก่อนถึงทางโค้งและสี่แยก มีการตั้งด่านชุมชนถึง 5 จุดด้วยกัน โดยด่านแรกคือ ด่านครอบครัวจะเป็นการช่วยกันสอดส่องดูแลในครอบครัวเมื่อมีการดื่มสุราของคนในครอบครัวให้ช่วยกันตักเตือนดูแลไม่ให้ขับขี่รถออกไปนอกบ้าน และในตำบลมีการตั้งด่านชุมชน อีก 4 จุด บริการคัดกรองผู้ดื่มสุราแล้วขับขี่รถ ถ้าพบคนเมาบริการให้นั่งพัก จัดหาน้ำดื่มหรือกาแฟให้สร่างเมาก่อน เพื่อช่วยลดอุบัติเหตุที่อาจจะเกิดขึ้น
เมื่อทางตำบลดำเนินโครงการลด ละ เลิกเหล้า และได้รับความร่วมมือจากคนในชุมชน มีการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้นหลายด้าน ทั้งด้านอุบัติเหตุจากการดื่มสุรา ซึ่งเมื่อก่อนที่มากถึง 80% ปัจจุบันเป็น 0% ด้านสุขภาพ ประชาชนเจ็บป่วยน้องลง ผู้ป่วยจากการดื่มสุราน้อยลง ประชาชนมีสุขภาพดีขึ้น ด้านเศรษฐกิจ ประชาชนมีสภาพความเป็นอยู่ดีขึ้น มีเงินเหลือเก็บมากขึ้น ถือได้ว่าการดำเนินการลดแอลกอฮอล์ในชุมชนซับจำปาสัมฤทธิ์ผลตามที่ตั้งไว้”