ข้าวคุณภาพดี ผลิตใหม่ๆจากแปลงนา ผลิตผลจากแรงใจของชาวนา กำลังถูกทยอยสั่งจองมีออร์เดอร์ล่วงหน้าผ่านระบบออนไลน์มากมาย และนี่คือกำลังแรงส่งครั้งใหญ่ในเชิงรุก ทั้งในเชิงธุรกิจชุมชน และเชิงสัญลักษณ์ว่าคนเมืองเข้าใจความเจ็บปวดของชาวนาไทยเป็นอย่างดี
ณ ภูเขาฮูมอโยเก๊ะ สตอปา ตาเละ กำลังเฝ้ามองดูผลงานของตัวเองด้วยรอยยิ้ม ส้มโชกุนกว่า 200 ต้น ออกผลโต รอวันเก็บเมื่อสุกได้ที่ นี่คือรางวัลจากความเหน็ดเหนื่อยตลอดหลายเดือน
เสียงเพลงพื้นเมืองแดนใต้แว่วดังมาจากเพิงไม้หลังหนึ่ง บริเวณหัวโค้งถนน รอยต่อของหมู่ที่ 2 มายังหมู่ที่ 3 บ้านเจ๊ะเหม กลุ่มชายทั้งหนุ่มน้อยหนุ่มใหญ่นั่งเรียงรายกันเพื่อแสดงดีเกฮูลูให้ฟัง แต่ละคนรับผิดชอบเครื่องดนตรีแตกต่างกันไป
แทบจะเรียกว่าเป็นเหตุการณ์ปกติไปเสียแล้ว สำหรับเรื่องน้ำท่วม พายุเข้า ในพื้นที่เขตตำบลแว้ง ทว่าถึงเหตุการณ์จะเกิดประเดี๋ยวประด๋าว แต่พอผ่านไปกลับทิ้งร่องรอยความเสียหายเอาไว้
ความตายเป็นสิ่งที่พระผู้เป็นเจ้าทรงกำหนดเอาไว้แล้ว เพราะฉะนั้นเมื่อใดที่มีผู้จากไป ชาวมุสลิมทั้งหลายจึงถือเป็นวัตรปฏิบัติที่ต้องยื่นมือช่วยเหลืออย่างเต็มที่ ดั่งเช่นเรื่องราวของมัสยิดประจำหมู่ที่ 5 บ้านกูวาแห่งนี้
ถึงแม้กลุ่มสตรีที่หมู่ที่ 4 บ้านกรือซอ จะไม่ได้เป็นแม่ค้าเต็มตัว แต่พวกเธอก็มีกิจกรรมสร้างรายได้อย่างต่อเนื่อง แถมยังได้รับคำชื่นชมในผลงานอีกด้วยว่าไม่ธรรมดา เพราะไม่ว่าจะจับงานอะไร ทั้งทำอาหาร ผลิตดอกไม้ก็ทำออกมาได้ดี
ครั้งหนึ่งพื้นที่ตำบลแว้ง หรือพื้นที่อื่นใดในจังหวัดนราธิวาส ล้วนเป็นที่นามาก่อน กระทั่งพืชเศรษฐกิจอย่างยางพาราเข้ามา พื้นที่นาจึงกลายเป็นสวนยางทั้งหมด แต่กระนั้นก็มีพื้นที่รกร้าง ซึ่งเจ้าของไม่ได้ใช้ประโยชน์
มาตำบลแว้งแล้วไม่ได้ชิมชาเจ๊ะเหมก็เหมือนไม่ได้มา นอกจากจะเป็นชาที่นี่ขึ้นชื่อที่สุด ยังเป็นชาที่มีแห่งเดียวในประเทศ หาที่ไหนไม่ได้อีกแล้ว
ผลิตภัณฑ์จากกะลามะพร้าวที่ตั้งเรียงรายอยู่ คือประดิษฐกรรมที่ชายอาวุโสแห่งหมู่ที่ 6 บ้านบาลูกา นามว่า นิเด นิแว ค่อยๆ สร้างสรรค์ขึ้นจากพรสวรรค์และภูมิปัญญาที่สั่งสมมานานหลายสิบปี
ผ้าฮิญาบสีสันสดใสเรียงรายอยู่ภายในบ้านของผู้ใหญ่หมู่ที่ 3 ข้างๆ กันมีใบประกาศนียบัตรรับรอง OTOP ระดับ 5 ดาวเป็นการยืนยันถึงคุณภาพสินค้าของกลุ่ม นี่เป็นความภาคภูมิใจของบรรดาสตรีบ้านเจ๊ะเหม
