สารคดีท่องเที่ยวชุมชน

นี่เป็นครั้งแรกที่ผมเดินทางมาอำเภอภูเวียง ซึ่งมีการพบกระดูกไดโนเสาร์ในบริเวณอุทยานแห่งชาติภูเวียง โดยพื้นที่ของอุทยานแห่งชาตินี้ครอบคลุมพื้นที่อำเภอภูเวียง และอำเภอเวียงเก่า การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยได้สร้างพิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ภูเวียงเป็นอาคารครอบหลุมขุดค้นตัวพิพิธภัณฑ์อยู่ในอำเภอเวียงเก่า

ตลอดระยะเวลาหลายปี ที่สำนัก 3 ขับเคลื่อนงานโดยใช้พื้นที่เป็นตัวตั้ง เรามุ่งสร้างวัฒนธรรมชุมชนท้องถิ่นให้สามารถใช้ทุนและศักยภาพของตนเองอย่างเต็มที่และสร้างสรรค์ ด้วยการจัดการข้อมูลชุมชนในหลากหลายด้าน

การมาจังหวัดอุดรธานีในครั้งนี้นับเป็นครั้งที่สอง ในช่วงสิบปีมานี้ อุดรธานีเจริญขึ้นมาก ทัดเทียมจังหวัดขอนแก่น โดยเฉพาะเรื่องของเศรษฐกิจการค้า ผลักราคาที่ดินขึ้นสูงลิ่ว รถยนต์หรูผ่านข้ามแดนเข้ามาเพื่อจับจ่ายใช้สอย

ฤดูกาลส่งผลต่อชีวิตของคนเราต่างกันไปตามบริบทแวดล้อม คนเมืองอาจบ่นขณะที่คนชนบทปิติยินดี แต่ไม่ว่าจะบ่นหรือชื่นชม เราต่างต้องอยู่ร่วมกันทุกฤดูกาลเหมือนสีสันหนึ่งของชีวิต

หลังอาบน้ำผมตรงมาที่โต๊ะอาหาร สิ่งหนึ่งซึ่งเป็นความเข้าใจแบบผิด ๆ คือการคิดว่าคนอีสานกินข้าวเหนียว มาถึงที่นี่จึงรู้ว่าไม่เป็นเช่นนั้นทั้งหมด เพราะคนศรีสะเกษกินข้าวสวยเป็นหลัก ข้าวเหนียวนี่แค่พระรองเท่านั้น

ถีงยามนี้อ้อยล็อตสุดท้ายทยอยเข้าสู่โรงงานน้ำตาล ปีนี้เป็นปีที่ดีของเกษตรกรผู้ปลูกอ้อย พวกเขาต่างมีรอยยิ้ม ไม่เหมือนปีที่แล้วซึ่งแล้งจัดจนผลผลิตน้อย ขณะที่พืชสามัญประจำชาติอย่างข้าวราคาไม่ดีเอาเสียเลย

ดีใจในคราแรกที่รู้ว่าต้องเดินทางไปจังหวัดสกลนคร เพราะที่นี่มีสนามบิน และมีอากาศยานพาณิชย์ให้บริการ แม้มีเที่ยวบินให้เลือกไม่มากแต่แค่มีก็ดีต่อใจและกายแล้ว

รวมกลุ่มรำวงผู้สูงอายุ เด็กและเยาวชน กองทุนสวัสดิการบ้านมั่นคงเมืองชุมแพ เหล่านี้ล้วนแต่เป็นเรื่องที่คนบ้านมั่นคงเมืองชุมแพคิดและดำเนินการเองทั้งสิ้น

กับคำถามที่ว่า ทำไมจึงต้องให้ความสำคัญกับ “พลังพลเมือง” คำตอบสั้น ๆ แบบกำปั้นทุบดิน…เพราะประเทศไทยเป็นของพลเมือง