บึงตกปลารางข้าวลอย

07-03resized

ภายในพื้นที่เทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อมีแม่น้ำลำคลองพาดผ่านหลายช่วงหลายพื้นที่ แต่กระนั้นมีอยู่ที่หนึ่ง ซึ่งเป็นการสร้างขึ้นใหม่

เราเดินทางมาถึงชุมชนเกาะส้มเสี้ยว หมู่ที่ 1 ตำบลหนองดินแดง ซึ่งครั้งหนึ่งเคยประสบปัญหาแหล่งน้ำที่ใช้ในการเกษตรมาก่อน แต่เพราะความช่วยเหลือประสานงานของเทศบาลตำบลโพรงมะเดื่อที่นำไปสู่การจัดสร้างบึงขนาดใหญ่ เป็นระยะทางยาวกว่าห้ากิโลเมตร ซึ่งสามารถบรรเทาความเดือดร้อนของชาวบ้านได้ในที่สุด และเมื่อมีแหล่งน้ำแล้ว ชาวบ้านก็ตอบแทนด้วยการช่วยรักษาแหล่งทรัพยากรนี้ให้คงความสมบูรณ์มากที่สุด

วีระ สุขผล ประธานชุมชนเกาะส้มเสี้ยว เล่าว่า เมื่อสิบกว่าปีก่อน พื้นที่ในชุมชนเป็นท้องนาเกือบทั้งหมด มีเพียงลำรางตื้นๆ เป็นแหล่งชลประทาน พอน้ำแห้ง ชาวนาทำนาไม่ได้ ในช่วงนั้น (ปี 2545) โสพนธิ์ ตันกิตติวัฒน์ ซึ่งเป็นนายกเทศมนตรีตำบลโพรงมะเดื่อ จึงมีแนวคิดขุดลอกพื้นที่ลำรางเป็นรูปวงรี ระยะทางยาวประมาณ 5.5 กิโลเมตร เพื่อกักเก็บน้ำให้ชาวบ้านทำเกษตรได้ พอขุดเสร็จก็มีการนำปลาน้ำจืด เช่น ปลาตะเพียน ปลานิล ปลานวลจันทร์ ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากประมงจังหวัด มาลงไว้ โดยมีชาวบ้าน 2 ชุมชน คือชุมชนเกาะส้มเสี้ยว กับชุมชนโพรงมะเดื่อ หมู่ที่ 5 ตำบลโพรงมะเดื่อ ดูแลร่วมกัน

“มาตอนหลังชุมชนโพรงมะเดื่อยกพื้นที่ให้ชุมชนเกาะส้มเสี้ยวดูแล ผมเลยรับหน้าที่โดยปริยาย แล้วช่วงนั้นปลาที่เลี้ยงไว้ก็เริ่มโตขึ้น มีคนนอกแอบเข้ามาเอาไปกินอยู่ตลอด จนหมดไปเยอะ พอปี 2554-2555 เราก็เลยประชุมคณะกรรมการชุมชน เพื่อจัดกิจกรรมตกปลาเอาเงินเข้าชุมชน โดยให้ตกเฉพาะวันเสาร์-อาทิตย์ คิดค่าเบ็ด เบ็ดละ 100 บาท เวลาตั้งแต่ 7 โมงเช้าถึง 5 โมงเย็น สามารถนำปลาที่ตกออกได้ทั้งหมด แต่ห้ามเอาอวนมาลาก เพื่อป้องกันการลักลอบ เราเลยมีการปักไม้กันไว้” ประธานชุมชนเกาะส้มเสี้ยวกล่าวอย่างอารมณ์ดี

สำอางค์ นิโกรธา กรรมการชุมชนเกาะส้มเสี้ยว เสริมว่า กิจกรรมนี้สามารถสร้างรายได้ให้ชุมชน จากการทำอาหาร และนำขนม เครื่องดื่มมาขาย โดยรายได้ที่เกิดขึ้น หลักๆ ใช้เพื่อพัฒนาชุมชน เช่น สร้างศาลา ทำบุญที่วัด หรือตามมติที่ประชุม

อย่างไรก็ดี กิจกรรมนี้จะหยุดพักในช่วงฤดูที่ปลาวางไข่ คือเดือนมิถุนายนจนถึงธันวาคม และเปิดให้ตกกันใหม่ ช่วงเดือนมกราคมถึงพฤษภาคม ทว่าเวลานี้ต้องยอมรับว่าคนมาตกน้อยลง เพราะปลาเริ่มไม่ค่อยกินเบ็ดเท่าใดนัก

“ตอนนี้ปลาตัวใหญ่มาก แต่ไม่รู้ทำไมไม่กินเบ็ดกัน ล่าสุดช้อนไปงานบุญ ตัวหนึ่ง 7-8 กิโลกรัม ช่วงนี้เราเลยมีแผนจะขอปลารุ่นใหม่ๆ มาลงเพิ่มเติม หวังให้มันกินรากผักตบชวา แต่ถ้าฝนตกมากไป เราต้องถอนผักตบชวาออก ไม่อย่างนั้นอากาศไม่ถ่ายเท น้ำเสีย ปลาตายหมด” ประธานฉายภาพอนาคตเป็นการทิ้งท้าย…