สารคดีท่องเที่ยวชุมชน

ปัญหาสำคัญของคนบัวใหญ่คือเอกสารสิทธิ์ในที่ทำกิน หลาย ๆ พื้นที่ไม่มีเอกสารรับรอง จับจองทำกินกันมาเนิ่นนาน อีกส่วนหนึ่งที่มีอยู่มากคือที่ สปก. บางรายทางราชการออก สค. 1 ให้ และส่วนน้อยที่มีโฉนดในที่ทำกิน

“องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นต้องมีความมั่นใจว่าตนเองเป็นคนสร้างกระบวนการการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ไม่ได้พึ่งพาความรู้จากหน่วยราชการ หรือความรู้จากองค์กรการศึกษาอื่น ต้องบอกตัวเองว่าเราคือสถาบันที่สร้างความรู้ให้กับคนอื่นได้

ทำไมการจัดการขยะในหลายท้องถิ่นถึงยังไม่บรรลุความสำเร็จเท่าที่ควรนั้น ตรงนี้ต้องเรียนว่าท้องถิ่นที่สำเร็จมีเยอะ ส่วนที่ยังไม่สำเร็จก็มี โดยที่ไม่สำเร็จเพราะวิธีการมองปัญหา การมีส่วนร่วมของประชาชนเป็นประตูสู่ความสำเร็จของการจัดการขยะ ดังนั้น โจทย์วันนี้คือจะปลูกจิตสำนึกประชาชนอย่างไรให้อยากเข้ามามีส่วนร่วมจัดการขยะ

ทำไมชุมชนท้องถิ่นจึงต้องทำวิจัยชุมชนด้วยตนเอง คำตอบง่าย ๆ คือ คนนอกพื้นที่จะไม่รู้ถึงปัญหาในชุมชน ไม่เข้าใจปัญหาของคุณได้ดีเท่าตัวคุณเอง เราจึงต้องผลักดันให้เกิดเครื่องมือ 2 อย่าง คือ กระตุ้นให้ชาวบ้านรู้ปัญหาตนเอง และเกิดการเรียนรู้วิธีแก้ปัญหา

คำตอบในเรื่องความยั่งยืนนั้น จำเป็นต้องทำให้ประชาชนเป็น พลเมือง โดยใช้สูตร 3 สร้างยกกำลัง 3 คือ การสร้างการเรียนรู้ (สร้างแหล่งเรียนรู้ สร้างความรู้ สร้างผู้นำการเปลี่ยนแปลง) การสร้างความเป็นพลเมือง (สร้างการมีส่วนร่วม สร้างความเป็นเจ้าของ สร้างศักยภาพ) และการสร้างผลกระทบ (สร้างผลกระทบทางสังคม สร้างผลกระทบทางเศรษฐกิจ สร้างผลกระทบสิ่งแวดล้อม)

การสร้างความเป็นผลเมืองนั้น จำเป็นต้องเริ่มจากชุมชนท้องถิ่น เพราะสังคมเมืองไม่มีผู้นำ ไม่มีพลัง จึงสร้างความเป็นพลเมืองได้น้อยมาก ขณะที่ชุมชนท้องถิ่นของเรามีหลายสิ่งหลายอย่างที่เอื้อต่อการยกระดับประชาชน ยกระดับราษฎรไปสู่ความเป็นพลเมืองได้

นายแพทย์ประเวศ วะสี เคยพูดถึง “เบญจพลัง” ว่าเป็นพลังมหาศาลที่ขับเคลื่อนการพัฒนาให้ประเทศไทยเป็นที่น่าอยู่ได้

องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นต้องมีความมั่นใจว่าตนเองเป็นคนสร้างกระบวนการการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ไม่ได้พึ่งพาความรู้จากหน่วยราชการ หรือความรู้จากองค์กรการศึกษาอื่น ต้องบอกตัวเองว่าเราคือสถาบันที่สร้างความรู้ให้กับคนอื่นได้

องค์การปกครองส่วนท้องถิ่นต้องมีความมั่นใจว่าตนเองเป็นคนสร้างกระบวนการการเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง ไม่ได้พึ่งพาความรู้จากหน่วยราชการ หรือความรู้จากองค์กรการศึกษาอื่น ต้องบอกตัวเองว่าเราคือสถาบันที่สร้างความรู้ให้กับคนอื่นได้

อยากให้ชาวบ้านหันมาทำเกษตรผสมผสานกันมากขึ้น ซึ่งจะนำความยั่งยืนมาสู่ชุมชน สังคม ตลอดชีวิตความเป็นอยู่ในครอบครัว